O depresji
Depresja jest chorobą. Nie chandrą, dołkiem czy chwilowym złym samopoczuciem.
Depresja jest zaburzeniem wchodzącym w skład zaburzeń afektywnych czyli zaburzeń nastroju. Kiedyś uważano, że tego typu zaburzenia nie dotyczą dzieci i młodzieży ze względu na niedojrzałość procesów psychicznych generujących depresję. Obecnie zaburzenia afektywne u dzieci i młodzieży rozpoznaje się na podstawie takich samych kryteriów diagnostycznych, jak w przypadku dorosłych z pewnymi tylko modyfikacjami.
Zaburzenia depresyjne w przeciwieństwie od naturalnego obniżenia nastroju różnią się przede wszystkim:
- długością trwania – zwykły smutek trwa przeciętnie od kilku godzin do kilku dni;
- towarzyszącymi innymi objawami – spowolnieniem psychoruchowym (obniżeniem napędu), utratą odczuwania przyjemności (anhedonią), problemami ze snem (bezsenność lub nadmierna senność), utratą lub wzmożonym apetytem, współwystępującym lękiem i objawami somatycznymi (np. bóle głowy, brzucha);
- brakiem reaktywności nastroju czyli trudnością w odwróceniu uwagi osoby chorej od swojego stanu i zwróceniu jej uwagi na inne sprawy (w przypadku dzieci ten objaw może nie występować);
- wpływem na codzienne funkcjonowanie (codzienne obowiązki są wykonywane z ogromnym trudem, lub niewykonywane wcale);
- towarzyszącymi myślami rezygnacyjnymi i/lub myślami samobójczymi.
Statystyki podają, że w okresie poprzedzającym dojrzewanie płciowe problem depresji rozpoznaje się u ok. 5% dzieci, z nieznaczną przewagą płci męskiej. W okresie pokwitania procent ten wynosi 15-20% (podobnie jak u dorosłych), z wyraźną przewagą płci żeńskiej.
Z roku na rok obserwuje się wzrost zachorowań na depresję u dzieci i młodzieży. Niepokojącym wydaje się również fakt, że średnia wieku, w którym diagnozuje się depresję coraz bardziej się obniża.
Depresja u dzieci, młodzieży i dorosłych – objawy i różnice
Według klasyfikacji ICD-10 obowiązującej w Polsce, aby rozpoznać depresję – obniżonemu nastrojowi muszą towarzyszyć co najmniej dwa z poniższych objawów i trwać co najmniej dwa tygodnie.
Częstość występowania | |||
OBJAWY | DOROŚLI | MŁODZIEŻ | DZIECI |
Anhedonia (brak odczuwania przyjemności) | często | często | rzadko |
Obniżenie napędu (spowolnienie psychoruchowe, brak energii do działania) | często | często | wahania |
Problemy z koncentracją i pamięcią (nie możność skupienia uwagi, zapominanie) | często | bardzo często | często |
Obniżona samoocena | często | często | rzadko |
Lęk, niepokój, napięcie | bardzo często | bardzo często | bardzo często |
Drażliwość | często | bardzo często | bardzo często |
Poczucie winy, poczucie niskiej wartości | bardzo często | często | rzadko |
Uczucie wewnętrznej pustki, wypalenia | bardzo często | bardzo często | często |
Depresyjna ocena przeszłości, teraźniejszości i przyszłości | bardzo często | bardzo często | często |
Autoagresja | rzadko | bardzo często | rzadko |
Myśli samobójcze i/lub tendencje do ich realizowania | bardzo często | często | rzadko |
Brak apetytu lub wzmożony apetyt | bardzo często | często | rzadko |
Bezsenność lub nadmierna senność | bardzo często | często | rzadko |
Skargi somatyczne (bóle głowy, brzucha, kręgosłupa, ucisk w klatce piersiowej, zaparcia) | często | bardzo często | bardzo często |
Izolacja (wycofanie się z kontaktów społecznych) | często | bardzo często | często |
Obniżenie libido (niechęć do podejmowania aktywności seksualnej) | bardzo często | rzadko | nie dotyczy |