‹ Mgła mózgowa a psychobiotyki
Ten termin ostatnio coraz częściej pojawia się w mediach w kontekście powikłań po zakażeniu koronawirusem. W odzyskaniu dobrej kondycji psychicznej pomóc mogą m.in. psychobiotyki.
Wielu pacjentów, którzy mają za sobą zakażenie wirusem SARS CoV-2, narzeka na utratę jasności umysłu, trudności z koncentracją i zapamiętywaniem, a także męczliwość, uporczywe bóle głowy, gorszą jakość snu. Te niepokojące objawy utrzymują się przez wiele tygodni, nawet miesięcy po tym, jak organizm zwalczył zakażenie koronawirusem. Lekarze nazywają je mgłą mózgową (z ang. brain fog). Osoby nią dotknięte narzekają, że zdarza im się „zawieszać” na dłuższą chwilę, zapominać nazwiska znajomych, ciągle czują zmęczenie i nie są w stanie się zrelaksować.
Objawy mgły mózgowej obserwowano już wcześniej u chorych z niedoczynnością tarczycy, chorobą Hashimoto, kobiet po menopauzie oraz jako powikłanie po przechorowaniu chorób infekcyjnych, takich jak grypa, mononukleoza czy borelioza. Jednak dotychczas lekarze nie poświęcali im zbyt wiele uwagi. Po pierwsze dlatego, że koncentrowali się na innych, poważniejszych powikłaniach towarzyszącym tym chorobom. Po drugie dlatego, że chorzy zgłaszali je dość rzadko. Teraz neurolodzy i psychiatrzy będą musieli dokładniej przyjrzeć się mgle mózgowej, bo chorych zgłaszających jej objawy jest naprawdę dużo – od 10 do 35 proc. wszystkich, którzy przeszli zakażenie SARS-CoV-2.
W jaki sposób koronawirus oddziałuje na mózg, tego dokładnie nie widomo. Wiadomo natomiast, że może wywołać uogólniony stan zapalny będący następstwem tzw. burzy cytokinowej, czyli gwałtownej reakcji układu immunologicznego na obecność wirusa w organizmie. W jej przebiegu może dojść do niszczenia komórek nerwowych oraz zaburzenia wytwarzania neuroprzekaźników, czego następstwem jest gorsza komunikację między neuronami. Objawy neuropsychiatryczne mogą być również następstwem mikroudarów, które u chorych na COVID-19 występują często w związku ze zwiększoną krzepliwością krwi. Przyczyniać się do nich może również gorsze zaopatrzenie w tlen komórek mózgu, szczególnie u pacjentów, u których wystąpiły problemy z oddychaniem. Wśród potencjalnych przyczyn mgły mózgowej po COVID -19 lekarze wymieniają także odwodnienie oraz niedobory witamin z grupy B, a także stres wynikający z niepewnego rokowania.
Na razie nie ma wytycznych dotyczących leczenia mgły mózgowej. Neurolodzy i psychiatrzy zalecają dbanie o higienę psychiczną: wysypianie się, stosowanie technik relaksacyjnych, takich jak joga, medytacja, mindfulness oraz trening oddechowy, a także aktywność fizyczną i kontakty z naturą (sprzyjają obniżeniu stężenia hormonów stresu we krwi).
Warto również wzbogacić codzienną dietę w składniki o działaniu przeciwzapalnym: tłuste ryby morskie, tran, siemię lniane, oliwę z oliwek, algi morskie, awokado i orzechy, a także warzywa i owoce (szczególnie te intensywnie pomarańczowe, czerwone i fioletowe) będące źródłem cennych polifenoli. Warto też regularnie suplementować witaminę D.
W odzyskaniu dobrej kondycji psychicznej pomóc mogą również psychobiotyki. Stan zapalny, wysoki poziom kortyzolu, przyjmowanie antybiotyków i glikokortykosteroidów, szczególnie przez chorych z ciężkim przebiegiem COVID-19, sprzyja zaburzeniu mikrobiomu. Spośród szczepów probiotycznych warto wybrać te o udokumentowanym korzystnym wpływie na ośrodkowy układ nerwowy: Lactobacillus helveticus Rosell®– 52 (wcześniej znany jako Lactobacillus acidophilus® Rosell-52) oraz Bifidobacterium longum Rosell®-175.
Autorką tekstu jest Katarzyna Koper