‹ Jak powinien żywić się pacjent z zaburzeniami nastroju?
Polifenole
Prof. dr hab. n. med. Ewa Stachowska (na podstawie książki „Dieta na poprawę nastroju. Żywienie dla osób z depresją)
Polifenole to związki fitochemiczne obecne w roślinach (głównie w skórce, pestkach). Mają działanie przeciwzapalne, a więc biorą udział w bezpośrednim „zmiataniu” wolnych rodników tlenowych, jak i indukcji ekspresji enzymów antyoksydacyjnych. Polifenole mogą indukować enzymy przeciwutleniające, takie jak peroksydaza glutationowa, katalaza i dysmutaza ponadtlenkowa, które rozkładają odpowiednio wodoronadtlenki, nadtlenek wodoru i aniony ponadtlenkowe. Co więcej, mogą również hamować ekspresję enzymów, takich jak oksydaza ksantynowa.
Spośród 50 produktów spożywczych diety śródziemnomorskiej o najwyższych stężeniach przeciwutleniaczy 3 to przyprawy, 8 – owoce i warzywa, 5 to owoce jagodowe, 5 – produkty na bazie czekolady, 5 – płatki zbożowe, a 4 to orzechy lub nasiona. W rankingu na szczycie listy znalazły się jeżyny, zielona herbata, orzechy włoskie, truskawki, karczochy, żurawina, parzona kawa, maliny, orzechy pekan, jagody, mielone goździki, sok winogronowy i niesłodzona czekolada. Cztery najbardziej antyoksydacyjne przyprawy to oregano, imbir, cynamon i kurkuma..
Resweratrol (składnik czerwonego wina), będący najbardziej „charakterystycznym” polifenolem diety śródziemnomorskiej, potwierdził (w badaniach na zwierzętach) swoje działanie przeciwzapalne. Polifenole (oprócz działania przeciwzapalnego) także przyczyniają się do stymulacji wzrostu pożytecznych bakterii (Lactobacilli i Bifidobacteria) w jelicie grubym oraz do hamowania rozrostu patogennych bakterii, wywierając działanie podobne do prebiotyków. Chociaż nie ma wiarygodnych danych na temat ilości polifenoli docierających do okrężnicy u człowieka, badania na zwierzętach pokazują że ponad 80% antocyjanów z jagód dociera do okrężnicy i znika z przewodu pokarmowego po 4 godzinach.
Literatura:
- Chiva-Blanch G., Badimon L. Benefits and Risks of Moderate Alcohol Consumption on Cardiovascular Disease: Current Findings and Controversies. Nutrients. 2020;12(1):108. doi:10.3390/nu12010108.
- Sies H., Stahl W., Sevanian A. Nutritional, dietary and postprandial oxidative stress. J Nutr. 2005;135(5):969-972. doi:10.1093/jn/135.5.969.
- Yang X.-H., Song S.-Q., Xu Y. Resveratrol ameliorates chronic unpredictable mild stress-induced depression-like behavior: involvement of the HPA axis, inflammatory markers, BDNF, and Wnt/β-catenin pathway in rats. Neuropsychiatr Dis Treat. 2017;13:2727-2736. doi:10.2147/NDT.S150028.
- Cardona F., Andrés-Lacueva C., Tulipani S., Tinahones F.J., Queipo-Ortuño MI. Benefits of polyphenols on gut microbiota and implications in human health. J Nutr Biochem. 2013;24(8):1415-1422. doi:10.1016/j.jnutbio.2013.05.001.
- Ozdal T., Sela D.A., Xiao J., Boyacioglu D., Chen F., Capanoglu E. The Reciprocal Interactions between Polyphenols and Gut Microbiota and Effects on Bioaccessibility. Nutrients. 2016;8(2):78. doi:10.3390/nu8020078.